Η πλατυποδία είναι μία από τις πιο συχνές ανατομικές δυσμορφίες του ποδιού. Δημιουργείται από πτώση ή απουσία της φυσιολογικής ποδικής καμάρας. Συνέπεια αυτού είναι το έσω χείλος του άκρου ποδός να βρίσκεται κατά την ορθοστάτηση σχεδόν σε πλήρη επαφή με το έδαφος.
Η ποδική καμάρα είναι μια καμπύλη με ημικυκλικό σχήμα, που επιτρέπει την ομοιόμορφη κατανομή του σωματικού βάρους. Η παραμόρφωση αυτή συνήθως συνοδεύεται με την θέση της πτέρνας σε βλαισή θέση (στρέφεται προς τα μέσα), οπότε η παραμόρφωση ονομάζεται βλαισοπλατυποδία.
Η πλατυποδία είναι αποτέλεσμα διαφόρων διαταραχών, με πιο συχνή την περίπτωση που ευθύνεται η χαλαρότητα των συνδέσμων του ποδιού.
- Εύκαμπτη ή χαλαρή
Η πλατυποδία αυτή συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Εξαφανίζεται αν ο ασθενής σταθεί στις μύτες των ποδιών και το πόδι λειτουργεί φυσιολογικά. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί πόνος μετά από έντονη κόπωση τόσο στα πέλματα, όσο και στα γόνατα, λόγω ανώμαλης φόρτισης ή αστάθεια και συχνές πτώσεις. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος με πελματογράφημα.
Πρόσθετα πέλματα και σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις χειρουργική επέμβαση αποτελούν τους τρόπους αντιμετώπισης της πλατυποδίας. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι η χαλαρή πλατυποδία αποτελεί σχεδόν το 90% των περιπτώσεων πλατυποδίας και δεν απαιτεί ιδιαίτερη θεραπεία, ούτε πελματογραφήματα και ειδικά πέλματα. Στην σύγχρονη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι τα πρόσθετα πέλματα όταν δεν απαιτούνται μπορεί να προκαλέσουν και πρόσθετη βλάβη.
- Δύσκαμπτη ή σκληρή
Η παθολογική αυτή κατάσταση είναι περισσότερο περίπλοκη. Σχεδόν πάντα οφείλεται σε συνοστεόσεις (κολλημένα οστά που δεν έπρεπε να είναι έτσι), βλάβες ή ρικνώσεις τενόντων και ειδικά του αχιλλείου. Σπανιότερα σε φλεγμονές των δομών της περιοχής. Είναι εύκολα ορατή ως παθολογία, καθώς κατά την κλινική εξέταση δε διαγράφεται καθόλου καμάρα στο πέλμα, ακόμη και όταν το παιδί σηκωθεί στις μύτες.
Η δύσκαμπτη πλατυποδία είναι σπάνια, περίπου 7-8% επώδυνη και πάντοτε οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα . Στη περίπτωση συνένωσης των οστών (συνοστέωση) απαιτείται χειρουργική επέμβαση για το διαχωρισμό των οστών. Στις άλλες περιπτώσεις ακολουθείται θεραπεία, κατά την οποία περιορίζονται τα συμπτώματα της πάθησης και ανακουφίζεται το παιδί από τον πόνο.
- Σπαστική
Η πλατυποδία αυτή οφείλεται σε νευρομυικές παθήσεις. Συνήθως το παιδί έχει σημαντικά προβλήματα από γενικευμένη νόσο και η πλατυποδία είναι κομμάτι αυτής της νόσου.
Η διάγνωση της πλατυποδίας είναι εύκολη. Αρχικά όλα τα βρέφη φαίνεται να έχουν πλατυποδία διότι η καμάρα του πέλματος των ποδιών τους, δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί. Τα φυσιολογικά μωρά γεννιούνται με πολύ χαμηλή ποδική καμάρα η οποία αναπτύσσεται σταδιακά. Στα παιδιά με εύκαμπτη πλατυποδία η ποδική καμάρα αρχίζει να αναπτύσσεται πριν την ηλικία των 3 ετών ή και αργότερα. Στα περισσότερα η ανάπτυξή της έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 6ο έτος, ενώ σε μερικά παιδιά δεν αναπτύσσεται ποτέ.
Στα συντηρητικά μέσα περιλαμβάνονται:
- Aσκήσεις διάτασης του αχίλλειου τένοντα
- Eνθετα στο υπόδημα (αν απαιτείται)
- Eξειδικευμένη φυσικοθεραπεία
Η τοποθέτηση γύψου έχει θέση όταν η πλατυποδία συνδυάζεται με ρίκνωση του αχίλλειου τένοντα.
Χειρουργική αντιμετώπιση της πλατυποδίας ενδείκνυται σπανιότατα. Aφορά κυρίως στην επώδυνη εύκαμπτη πλατυποδία με βραχύ αχίλλειο τένοντα, που δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική θεραπεία καθώς και στην δύσκαμπτη πλατυποδία.
Στη δύσκαμπτη πλατυποδία απαιτείται ειδικού τύπου επέμβαση, ανάλογα με το πρόβλημα που την δημιουργεί και συνήθως χρειάζεται σαφώς μεγαλύτερος χρόνος αποκατάστασης.
Εάν το παραπάνω κείμενο σας δημιούργησε απορίες, ή εάν πάσχετε από κάποιας μορφής πλατυποδία και χρειάζεστε περεταίρω πληροφορίες επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δρ. Κωνσταντίνο Βαβλιάκη.