ΧΟΝΔΡΙΝΕΣ ΒΛΑΒΕΣ

Τι είναι η χόνδρινη βλάβη;

Η βλάβη του αρθρικού χόνδρου είναι γνωστή ως χόνδρινη βλάβη ενώ σε περίπτωση που συμμετέχει τμήμα του υποκείμενου οστού χαρακτηρίζεται ως οστεοχόνδρινη βλάβη.

Η μη αποκατάσταση της βλάβης οδηγεί σταδιακά σε πλήρη καταστροφή του χόνδρου εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας που δύσκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί ειδικά σε ηλικίες μικρότερες των 45 ετών. Η οστεοαρθριτιδα ουσιαστικά οδηγεί σε αναπηρία, χωλότητα, άλγος κατά την κίνηση και τελικά αδυναμία κίνησης της άρθρωσης και άλγος ηρεμίας.

;Σε ποια αίτια μπορεί να οφείλονται οι χόνδρινες βλάβες;

Τα αίτια στα οποία μπορεί να οφείλονται οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου είναι τα εξής:

- Σε άμεσο τραυματισμό, συνήθως αθλητική δραστηριότητα, τροχαίο, εργατικό ατύχημα

- Σε οστεοαρθρίτιδα

- Σε διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα

- Σε φλεγμονή

- Σε χρήση χημειοθεραπείας – ακτινοθεραπείας

- Σε επιθετική χρήση κορτιζόνης για διάστημα μεγαλύτερο συνήθως των 20 ημερών

Ποια συμπτώματα μαρτυρούν την ύπαρξη χόνδρινης βλάβης;

Η συμπτωματολογία περιλαμβάνει οίδημα, πόνο στην άρθρωση, δυσκαμψία και μειούμενο εύρος κίνησης. Ακόμη και η ψηλάφηση κατά μήκος της αρθρικής επιφάνειας προκαλεί πόνο.

Πώς είναι εφικτή η διάγνωση των χόνδρινων βλαβών;

Η διάγνωση των χόνδρινων βλαβών δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί εύκολα με την κλινική εξέταση

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν οι απλές ακτινογραφίες , η μαγνητική τομογραφία, σε ορισμένες περιπτώσεις το αρθρογράφημα και η αρθροσκόπηση. Η αρθροσκόπηση δίνει μια πραγματική εικόνα της έκτασης της βλάβης. Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να προσεγγίσει μα όχι να περιγράψει με ακρίβεια το μέγεθος και την έκταση της βλάβης. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η ακρίβεια έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της χόνδρινης βλάβη;

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκταση της βλάβης δεν συνδέεται με την ένταση του πόνου.

Η συντηρητική θεραπεία ενδείκνυται στα πρώτα στάδια και περιλαμβάνει την αποφόρτιση του πάσχοντος μέλους με χρήση βακτηριών μασχάλης (πατερίτσες), την παγοθεραπεία, τα απλά αναλγητικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, την αποφυγή δραστηριοτήτων που επιτείνουν τα συμπτώματα, τις φυσικοθεραπείες, την χρήση αιμοπεταλίων και αυξητικών παραγόντων και την χρήση βλαστοκυττάρων.

Οι δύο τελευταίες τεχνικές περιγράφονται στο τμήμα βιολογικών θεραπειών.

Σε προχωρημένα στάδια της χόνδρινης βλάβης, η συντηρητική θεραπεία προσφέρει βραχυχρόνια ανακούφιση και η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη. Η αρθροσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής. Μέσα από μικρές οπές πραγματοποιείται σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η αντιμετώπιση της βλάβης

Ποιες μέθοδοι χρησιμοποιούνται ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης και την ηλικία του ασθενούς;

- Επανακαθήλωση με καρφίδες του “αιωρούμενου” μα μη αποκολλημένου χόνδρου. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται κυρίως σε παιδιά που πάσχουν από διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα

- Ενεργοποίηση του μυελού των οστών με την τεχνική των μικροκαταγμάτων (microfractures) και των μικροτρυπανισμών. Ουσιαστικά ανοίγονται δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ της τραυματισμένης χόνδρινης επιφάνειας με το πλούσιο σε μεσεγχυματικά κύτταρα υποχόνδριο οστό. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται σε μικρές βλάβες και είναι η περισσότερο χρησιμοποιούμενη σήμερα.

- Η αυτόλογη μεταμόσχευση οστεοχόνδρινων κυλίνδρων (mosaicplasty). Με τις τεχνικές αυτές λαμβάνονται οστεοχόνδρινα κυλινδρικά τεμάχια από υγιείς μη φορτιζόμενες περιοχές μιας άρθρωσης και τοποθετούνται στις περιοχές βλάβης . Εφαρμόζονται σε μεγαλύτερου μεγέθους βλάβες και τα αποτελέσματα είναι καλύτερα από τα μικροκατάγματα και μάλλον μακροβιότερα.

- Ετερόλογη μεταμόσχευση μεγάλων οστεοχόνδρινων τεμαχίων ( mega-OATS). Χρήση τμημάτων χόνδρου και οστού για μεγάλα ελλείματα από πτωματικούς δότες μετά από έλεγχο και κατάλληλη προετοιμασία.

- Αυτόλογη μεταμόσχευση χονδροκυττάρων. Τεχνική που χρησιμοποιείται αρκετά χρόνια και περιλαμβάνει την παρακάτω διαδικασία : λήψη με αρθροσκόπηση μικρού τμήματος χόνδρου από τον ασθενή, αποστολή σε εργαστήριο και καλλιέργεια αυτού και δημιουργία σφαιριδίων χόνδρου ή και ολοκλήρων τμημάτων (τρισδιάστατη ανάπτυξη) και δεύτερη αρθροσκόπηση και τοποθέτηση αυτων στην βλάβη. Η τεχνική έχει πολύ υψηλό ποσοστό επιτυχίας, ωστόσο απαιτεί δύο αρθροσκοπήσεις και μεγάλο οικονομικό κόστος.

- Χρήση συνθετικών ικριωμάτων με τη μορφή χωροδικτυώματος ή με τη μορφή gel. Χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο είτε μόνα τους μετά από τρυπανισμούς, είτε μετά από τη τοποθέτηση σε αυτά βλαστοκυττάρων ή αιμοπετταλίων. Το ποσοστό επιτυχίας είναι πολύ υψηλό και το κόστος σχετικά μικρότερο.

Ποια είναι η μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς;

Μετά το χειρουργείο η άρθρωση προστατεύεται μέχρι την αποκατάσταση του χόνδρου. Αν πρόκειται για το γόνατο ή την ποδοκνημική, ο ασθενής πρέπει να βαδίσει με την βοήθεια βακτηριών μασχάλης (πατερίτσες).

Από την πρώτη εβδομάδα ξεκινά παθητική κίνηση της άρθρωσης με σκοπό να διατηρηθεί ένα φυσιολογικό εύρος κίνησης. Με την πρόοδο της επούλωσης η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται στην μυϊκή ενδυνάμωση και η επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες τοποθετείται μετά από περίπου έξι έως εννέα μήνες.